Seneca – Het gelukkige leven

Dit boek is te vinden in iedere bibliotheek. Geschreven rond het begin van onze jaartelling. Dat is ongeveer 400 jaar nadat Zeno de Stoicijnse leer uiteengezet heeft.

Ik ben benieuwd wat er nog van over is na 400 jaar. Wanneer het uit is zal ik het laten weten. Volgens de achterflap staat nog steeds ‘de deugd’ centraal en is het leven ‘zoals de natuur dat voorschrijft’ de enige weg naar de deugd.

Epictetus legde ooit uit dat de essentie van de Stoicijnse leer te maken heeft met het idee dat je je alleen bezig houdt met dingen waar je zelf invloed op hebt. En wat staat er vandaag in de krant?

Coen Wessel: “Ik pleit voor een afstandelijke houding ten opzichte van dit conflict.” Klinkt simpel misschien, maar dan citeert Wessel Epictetus zonder het te weten. “Laten we onze energie en emotie steken in de zaken die we kunnen overzien en waar we wel macht op uit kunnen oefenen.” En dan wordt het helemaal interessant “Het is een beetje de houding van de eerste christenen die zich nooit verzetten tegen de Romeinen, maar zoiets hadden van: laten zij hun zaken doen, wij de onze.” Wat intrigeert is dat hij net zo goed had kunnen zeggen dat het lijkt op de houding van veel Romeinse senatoren, die de Stoicijnse leer aanhingen. Misschien erg kort door de bocht, maar ik denk dat het niet zozeer de nogal moderne christelijke houding is, maar veleer de oudere Stoicijnse houding waar Wessel een betoog voor houdt. Alleen die emotie past dan weer niet echt in het plaatje.

Dat beantwoord natuurlijk nog niet de vraag of dit ook een standpunt is om het mee eens te zijn. Daar ben ik nog niet uit.

4 Comments

  1. Coen Wessel

    Aardige gedachte dat dit een stoïsch standpunt is. Er is denk ik inderdaad verwantschap. In ieder geval is er in het christendom een stroming die afstand houdt tot een omhelzing van de wereld, als plek waar alles moet en mogelijk is. En waar dus engagement met alles verplicht is. Lijkt me in deze tijd – die doet alsof we verplicht zijn in ons eigen leven en dat van anderen het paradijs moeten realiseren – een aardige gedachte.

    Groet,

    Coen Wessel

  2. Acieed Ed

    Ik snap eerlijk gezegd weing van deze reactie. Afstand houden tot omhelzing van de wereld en _dus_ verplicht engagement…

    De verwachting als je dit leest is: “Afstand houden tot omhelzing van de wereld en _dus_ verplicht _geen_ engagement…”

    Ik kan daardoor de rest van de opmerking ook niet begrijpen helaas! Toch bedankt voor de reactie, misschien hebben anderen er wel iets aan.

    BTW – het is momenteel maand van de filosofie en het thema is globalisering. Check bv.: http://www.filosofiemagazine.nl/ voor meer info.

    Edwin

  3. Roelof Langman

    Ik heb Coen Wessel zo begrepen: “aan de ene kant is er de neiging om de wereld te omhelzen als de plek waar alles mogelijk is, en engagement met alles dus geboden. Aan de andere kant is er het christendom, dat afstand houdt tot die neiging”. Als we het zo samenvatten, heeft Edwin er misschien toch iets aan?

    Amsterdam, Roelof Langman

  4. niek

    Ja zo lees ik ‘m nu ook. En die afstand, is wel degelijk iets wat je in de Romeinse cultuur dus absoluut niet ziet. Immers, het leven na de dood speelde daar een ondergeschikte rol. En je had natuurlijk het “Brood en spelen” dat een grote rol speelde.
    Een beetje zoals vandaag de dag dus, niet gek gezien de tanende aanhang van het christendom.

Comments are closed.